Reaching from de Moon - Ingo Maurer
In het kader van Lille 2004


Van 19 september t/m 19 december, organiseert Grand-Hornu Images een grote tentoonstelling gewijd aan Ingo Maurer, grootmeester van het licht. Deze tentoonstelling geeft het parcours weer van deze bekende Duitse designer alsook zijn laatse recente werken.
Deze tentoonstelling maakt deel uit van 5 tentoonstellingen van architectuur en design voorgesteld door VITRA Belgium.

Geen enkele designer heeft zich met zoveel vuur en ijver gewijd aan de vormgeving van het licht als Ingo Maurer (geboren in 1932). Tot op heden heeft hij meer dan 120 verschillende soorten lampen en verlichtingssystemen ontwikkeld, hij heeft talrijke tentoonstellingen gedompeld in een feeërieke sfeer dankzij zijn installaties, en hij heeft op een kunstzinnige wijze talrijke officiële gebouwen en private woningen in het licht geplaatst. Op uitnodiging van Grand-Hornu Images vzw, stelt het Vitra Museum van 19 september tot 19 december 2004 de tentoonstelling Ingo Maurer - Light-Reaching the Moon voor. Deze tentoonstelling werd uitgewerkt door Dieter Thiel, en ze stelt zeldzame prototypes, serielampen en unieke stukken voor, die het werk gedurende ongeveer vier decennia samenvatten; maquettes, foto's en films laten u kennismaken met enkele van de meest boeiende verlichtingsprojecten van Ingo Maurer.
De installaties die door de designer speciaal werden ontworpen, geven aan de tentoonstelling enkele bijzondere tinten.

 
Het vuur aan de lont van de loopbaan van deze autodidact was een fascinatie voor de gloeilamp als een "perfecte link tussen techniek en poëzie". De Pop-Art gaf hem vleugels, en in 1966 ontwierp hij Bulb, een bureaulamp in de vorm van een reusachtige gloeilamp, als een eerbetoon aan de geniale uitvinding van Edison, die zelf sinds lange tijd reeds een heuse klassieker is geworden. Met de ontwerpen die volgden, zoals Nofuss (1969) of Savoie (1979, met Donato Savoie), elegant door hun eenvoud, bejubelde Maurer de sobere schoonheid van de ontsluierde elektrische lamp. Lucellino (1992), de gloeilamp met engelenvleugels gemaakt van ganzenveren, is als het ware zijn handelsmerk geworden.


Nochtans is Maurer, werkzaam te München, noch een minimalist noch een dogmaticus die strikt een stijve doctrine van de vormen naleefde. Integendeel, de werken van Maurer worden gekenmerkt door een verbazingwekkende verscheidenheid. Voor hem is de design een vrolijke wetenschap waarvoor hij vaak inspiratie zoekt bij voorwerpen uit het dagelijkse leven. Voor de tafellamp BiBiBiBi (1982), ontrafelde hij in een supermarkt de onderdelen van een vogel in rood plastiek; Mozzkito (1996) gaat uit van een banale theezeef waarop een halogeenlamp werd bevestigd; en de luchter Porca Miseria ! (1994) roept, door zijn collage van brokstukken uit wit keramiek, een explosie op van vaatwerk in een buffet.

De papieren lampen daarentegen zijn eerder ingetogen, hoewel toch poëtisch. Tijdens zijn opleiding typografie heeft Maurer geleerd dit materiaal te waarderen als filter en als reflector van het licht, waarmee hij onophoudelijk heeft geëxperimenteerd sinds de jaren '70. De tafellamp Lampampe (1980), met zijn lampkap en zijn basis uit Japans papier Diaphane, en Zettel'Z (1997), omhuld door talrijke gedeeltelijk bedrukte witte blaadjes die men naar eigen smaak kan veranderen, zijn daarvan getuigen. De MaMo Nouchies (1998), een reeks lampen die door Maurer (MA) werd uitgedacht in samenwerking met Dagmar Mombacher (MO). Ze doen aan de Akaris van Isamu Nogushi (Nouchie) herinneren, maar ze bezitten hun eigen stralingskracht, en ze geven een aura dat helder, warm en aangenaam is. De indrukwekkende lampkappen uit gevouwen papier worden met de hand vervaardigd volgens een traditionele Japanse techniek voor het verven van stoffen; ze vereisen tot acht fabricatiestappen.


Vele van deze uitzonderlijke lampen zagen het daglicht enkel doordat Maurer niet enkel lampen ontwikkelt, maar ook omdat hij ze vervaardigt in zijn eigen bedrijf in München. Zijn eigen ontwerpafdeling die men intern de "designerie" noemt, laat Maurer toe om altijd een lengte voor te zijn op zijn tijd, zowel voor het ontwerp als op technisch gebied. Zo heeft het bedrijf in 1984 een nieuw verlichtingssysteem "Yayaho" voorgesteld, dat gebaseerd was op de techniek van de laagspanning. Door middel van twee leiddraden die door de ruimte worden gespannen, is het mogelijk de halogeenlampen naar eigen wens te combineren, wat een maximum aan flexibiliteit mogelijk maakt in het vereenvoudigen. Het "Touchtronic" systeem, dat twee jaar later door Hermann Kovacs voor het bedrijf van Ingo Maurer wordt ontwikkeld, laat toe om van nu af aan de lichtsterkte te regelen door een streling.

Omdat de halogeenlamp, die voordien enkel werd gebruikt voor de koplampen van auto's, een revolutie heeft teweeggebracht in het design van lampen, en ze de sector van de huisvesting heeft veroverd, is de LED techniek (Electro Luminiscent Diode) misschien wel dé techniek van de toekomst. Want de diodes zijn klein en robuust, maar ze zijn ook heel doeltreffend en hebben een lange levensduur. Eens temeer was Ingo Maurer met "la Bellissima Brutta" (1997) één van de eersten om dit potentieel te erkennen. De koude esthetica van "Yoohoodoo" (1999), van "Stardust" (2000) of van "Ei.E.Dee" (2001) weerspiegelen het experimentele karakter van dit werk, dat nog in volle ontwikkeling is.


Sinds de jaren '90 ontwikkelt Maurer meer en meer volledige verlichtingsconcepten voor zowel privé- als publieke klanten, een thema waaraan het MOMA museum (Museum of Modern Art) te New-York al een tentoonstelling heeft gewijd. Voor de verlichting van het metrostation "Westfriedhof" te München (1998) heeft hij plafondlampen uit aluminium ontworpen die de vorm hebben van immense zilveren koepels, waarvan de binnenwanden zijn bedekt met verschillende soorten gekleurde lak, die een nooit geziene lichtintensiteit geven. Voordien had hij het Operahuis van Tel-Aviv (1994) verlicht. Met een firmament van kleine gekleurde zeilen, die lijken te zweven, heeft Maurer een Parijse modeshow van Issey Miyake ondergedompeld in een betoverend lichtspel (1999). Tijdens hetzelfde jaar heeft de lichtkunstenaar de Londense showroom van dezelfde couturier doen stralen onder een wolk van honderden flikkerende zilveren blaadjes, die het licht weerkaatsten, en die begonnen te knipperen bij de minste luchtverplaatsing.

Ingo Maurer, die o.a. een project voor de luchthaven van Toronto heeft ontwikkeld, werd bekroond met het "Design Excellence Award" van het Philadelphia Museum of Art. Hij is ook drager van talrijke andere eretitels.

 

 

    

    

EXPO INFO
GRAND-HORNU IMAGES
DESIGN

RUE SAINTE-LOUISE, 82
BE-7301 HORNU
TEL. 065/65 21 21
info.ghi@grand-hornu.be
www.grand-hornu.be

         19.09.2004

>     16.01.2005